Ամբողջ թվերի հանումը

 

Մենք արդեն գիտենք, թե ինչպես են գումարում ամբողջ թվերը: Ի՞սկ ինչպես է կատարվում ամբողջ թվերի հանումը:

 

Կատարենք հետևյալ հանումը՝ 3−7=-4

 

Այս թվերի տարբերությունն այն թիվն է, որին +7 գումարելով, ստանում ենք 3: Դա −4 թիվն է, քանի որ −4+7=3

 

Ուրեմն, կարող ենք գրել՝ (+3)−(+7)=3+(−7)=−4 ։ Պարզվեց, որ 3-ից  հանելու համար պետք է 3-ին գումարել −7 

Նույն կերպ՝ (−5)−(−3)=−5+3=−2

 

Այս օրինաչափությունը ճիշտ է ցանկացած երկու ամբողջ թվերի համար, ուստի՝

Մի ամբողջ թվից մեկ ուրիշ ամբողջ թիվ հանելու համար պետք է նվազելիին գումարել հանելիի հակադիր թիվը:

Դիտարկենք այլ օրինակներ:

Օրինակ

(+12)−(+9)=(+12)+(−9)=+3

(−11)−(−7)=(−11)+(+7)=−4

 

 

 

 

 

 

Առաջադրանքներ դասարանում

 

1. Հաշվել

ա) 6 – 7=-1

բ) –30 – 44=-74

գ) 12 – 9=3

դ) 18 – 23= -5

ե) –11 – 9=-20

զ) 8 – 2=6

է) –16 – 7=-23

ը) 0 –16=-16

2. Կատարե՛ք գործողությունը.

ա) 34–(–7)=-41

բ) 101 – (–8)=-109

գ) 29 – (–11)=-40

դ) –70 – (–14)=-56

ե) –48–(–25)=-23

զ) –17 – (–34)=-14

է) –52 – (–2)=-50

ը) 82 – (–3)=-85

3. Գտե՛ք և համեմատե՛ք արտահայտությունների արժեքները.

ա) 8 – 1 > 3 – 8,                     գ) –25 – (–3) < 4 – (–25),

բ) (–7) – 4 < 8 – (–7),               դ) 6 – (–2) > (–2) – 3։

 

4. Օդի ջերմությունը իջավ 70C-ով և դարձավ –30C։ Որքա՞ն էր օդի ջերմությունը մինչև այդ փոփոխությունը։ -40

 

5. Բերե՛ք երկու այնպիսի ամբողջ թվերի օրինակ, որոնց տարբերությունը դրական թիվ լինի։ Կարո՞ղ է արդյոք այդ դեպքում հանելին բացասական թիվ լինել։

 

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

6. Սուզանավի խորաչափը ցույց էր տալիս ծովի մակերևույթից 145մ խորություն (–145 մ)։ Որոշ ժամանակ անց խորաչափի ցուցմունքը դարձավ –173 մ։ Ինչքա՞ն էր սուզանավի ընթացքի նախկին և նոր խորությունների տարբերությունը։ -318

7․ Կատարե՛ք հանում.

ա) 34–(–7)=-41,   գ) 101 – (–8)=-109  ե) 29 – (–11=-40, է) –70 – (–14)=-56,

բ) –48–(–25)=-23, դ) –17 – (–34)=–17, զ) –52 – (–2)=-50, ը) 82 – (–3)=-85

 

 

 

 

8․ Գտե՛ք գումարը․

Առաջին գումարելի	-3	-0	–1	–10	-4	–8	-7
Երկրորդ գումարելի	-2	-2	-5	–4	-3	-16	0
Գումար	–1	-2	-6	-6	-7	-8	-7

 

 

9․ Գտե՛ք գումարը.

ա) (–11) + (–2) + 6 + 5 + (–7)=-9, գ) 22 + (–14) + (–30) + (–15) + 19=-18,
բ) 8 + 14 + (–21) + (–36) + (–1)=-22, դ) (–33) + 25 + (–40) + (–25) + 80=-73